Rauwe mango met vissenkop

Na wat verhalingen over reisjes door het land en over pluizige katjes lijkt het me wel weer eens tijd voor wat leerzamere leesstof. Vandaar dat, lieve lezers, dit verhaaltje gaat over de Thaise cultuur!
En wat voor cultuur! Voor ik met mijn stage zou beginnen had ik een 3-daagse training in Nongkai, weten jullie misschien nog? Nou, daar werd ons wat Thaise taal geleerd en ook cultuur dingen.
Bijvoorbeeld:
-raak nooit iemand’s hoofd aan (Thai beschouwen het hoofd als het heilige deel van het lichaam)
-wijs nooit naar iemand of iets met je voeten (en al helemaaal nooit naar een Boeddha beeld)
-verschuif nooit iets met je voeten of trap iets weg
-doe je schoenen uit voor je iemands huis binnengaat
-voor vrouwen: raak nooit een monnik aan, voor mannen: geef alleen iets aan een monnik met je rechterhand
-als je voor iemand langs wil lopen die zit, buig je lichaam dan zover tot je op het zelfde niveau als die persoon bent en loop er dan voor langs, of loop er anders achterlangs
-jongere mensen moeten oudere mensen eerst een ‘wai’ (handen bij elkaar en licht buigen) geven.
-zeg noooit, maar dan ook nooit iets slechts over de koning of iemand van het koningshuis.
-laat nooit openlijk merken dat je kwaad bent, schreeuwen is echt not done.
-kus je geliefde niet in het openbaar
-draag altijd kleren die je schouders en het grootste gedeelte van je decolleté bedekken.

Nouja, zo zijn er in principe nog vast wel wat kleine dingetjes, maar dit zijn de belangrijkste. Ik had zoiets al gelezen voor ik naar Thailand kwam en dacht echt dat ik het best wel moeilijk zou vinden om allemaal te doen en te laten.. maar goed, het valt allemaal wel mee! Ik bedoel, wanneer raak je nou iemands hoofd aan eigenlijk!? Getver.. ik kijk wel uit! Onder vrienden geven Thai wel gewoon een klap voor hun hoofd, dus zo streng is het ook weer niet. Dat hele voetenverhaal is daarentegen wel moeilijk. Het is net als met een wondje op je vinger, dan merk je ook pas hoe vaak je die vinger gebruikt als het pijn doet.. zelfde hierbij. Ik bedoel, je gaat toch niet bukken als je iets met je voeten kan verschuiven.. en ja, onbewust wijs je toch best veel dingen aan met je voeten. Schoenen uit is wel te doen, aangezien iedereen dat doet en je dus vaak allerlei schoenen voor de deur ziet staan. Ook handig voor als je niet weet waar je ze wel en niet uit moet doen (sommige kleine winkeltjes moet het bijvoorbeeld wel). ‘Raak nooit een monnik aan’. Tja.. ik weet niet wat jij wilde gaan doen op vakantie, maar bij mij stond ‘monnik aaien’ sowieso al niet bovenaan.

Intermezzo: hier in het dorp is wel een klooster, maar het is niet zo dat ik daar naartoe ga om even te kijken.. ik ben in Nong kai al eens in een tempel geweest en ik word er eigenlijk, net als in Europese kerken, altijd een beetje griebelig van. Niets tegen iemands geloof, maar het is nooit mijn geloof en dan weet ik nooit zo goed wat ik er mee aanmoet hihi. Anyway, Thip is moslim dus erg veel Boeddha-gedoe heb ik sowieso niet hier. Veel islam-gedoe eigenlijk ook niet.. iedere avond bier.. ramadan? Naah soms… varkensvlees ‘eet ik niet’ (en zich vervolgens volvreten aan varken als haar man er niet bij is hahaha).

Ja dat bukken als je voor iemand langsloopt. Leuk hoor, wil ik best doen allemaal, maar damn ik ben toch veel te groot! Iedere keer schieten er 3 hernia’s in mijn rug als ik dat doe.. en laatst, toen ik voor Chan, de man van Thip langsliep, maakte Ayla de droge opmerking: ‘Maddie, als je voor die man wil bukken, hartstikke goed, maar ik weet niet of hij blij is met die enorme aars die je vervolgens in zijn gezicht duwde’. Nouja, ik loop dus wel achter mensen langs als het kan hihi. De ‘wai’, schreef ik al eerder over.. geweldige uitvinding! Ik wil hem in Nederland ook invoeren. Nooit meer vieze handen schudden, nooit meer op verjaardagen mensen 3 zoenen moeten geven die net een hap leverworst doorslikken en dan recht in je gezicht ‘ghuhfhehlhihcihtheehrd’ uitblazen, of zelf net na een peuk heel hard je adem inhouden omdat je heus wel weet hoe vies het ruikt, maar gewoon schoon je eigen handjes bij elkaar. En tja, dat koningshuis.. dat is dus serious business he.. ik hoorde van iemand dat je voor het niet-opstaan tijdens het volkslied in de bioscoop (voor iedere film in Thailand) tot 1 jaar gevangenisstraf kan krijgen. Kan je nagaan als je er iets slechts over zegt. Na onze karaoke feestjes wordt er ook standaard het lied van de koning gedraaid en dan moet je ook staan.. wow. Weer eens iets anders dan naar Hans Teeuwen luisteren die beschrijft hoe hij de koningin *******.

Wat hadden we nog meer? Oja niet schreeuwen en niet je boosheid tonen, blijf altijd kalm.. nouja ok is in te komen.. ze noemen dat hier ‘jai ron’, een heet hart. Jai ron is niet goed, dan ben je dus snel opgefokt.. ‘jai yen’ is een koel hart en dat betekent dat je rustig bent en dat is dus wel goed.. Je hebt trouwens veel meer verschillende ‘harten’. Als Thip heel blij is zegt ze dat ze ‘heart good’ heeft, maar als ze zich niet goed voelt heeft ze dus een ‘heart no good’.

De laatste 2 punten van het lijstje, niet klefbekken in het openbaar en niet halfnaakt rondlopen, zijn wel grappig. Er woont hier namelijk een Frans stel in het dorp, heel lieve mensen enz, maar het meiske dat eh… nouja ik weet niet waarom, maar ze heeft onwijs dikke tieten en nooit een BH aan. Nooit. Voor Thip is dat dus echt een soort wonder en vind het een van de meest bizarre dingen die je kan doen. En wat de Franse schatjes ook doen, is zoenen. Zoenen zoenen zoenen kussen zoenen kussen kussen en zoenen. De heeele dag. ‘Sorry, we can’t help it, we’re French’ is hun lamme excuus, en ik kan er wel om lachen. Thip niet echt.. ‘Not good! Not good!’. Wat betreft die kleding, jullie zijn al bekend met mijn oversized overhemden.. en voor de rest heb ik eigenlijk de gewoonte ook wel overgenomen. Ik was gisteren op een symposium (jaja) en dan zie je een paar blanke meisjes door dat congrescentrum lopen in hun spaghettishirtje.. dat werkt dat gewoon niet ofzo.. Maar goed iedereen moet doen wat ie wil natuurlijk, alleen in sommige culturen is het gewoon netjes om je een beetje aan te passen (oftewel, op veel plekken in Azië denken ze gewoon dat je jezelf aanbiedt voor seks als je je kleedt zoals wij eigenlijk gewoon gewend zijn, spaghettihemdje en kort rokje.. groooot cultuurverschil ben ik achtergekomen!).

Ja dat symposium! Vette shit! Het ‘2n Asia Pacific Coral Reef Symposium, collaboration for coral reef conservation in a changing climate’. Zat kleine Maddie daar tussen allemaal slimme mensen! Ik ging namens mijn baas en werd losgelaten in het congrescentrum van een luxe hotel.. heel cool. Niet dat ik alle onderzoeken die werden gepresenteerd ook snapte hoor, maar de meesten wel en oh hemel er was een lunchbuffet met stokbrood! En roomboter! En dan zit je naast 6 Indonesiërs, een Indiër, een Mexicaanse en een Amerikaanse te lunchen.. ‘when is your research presentation?’. Eeh.. ik? Hahaha grappig. Ik dacht eerst zal ik voor de grap een dag zeggen waarop mijn presentatie is.. maar dat durfde ik toch niet, stel dat ze me allemaal vragen erover gingen stellen haha.. zoveel weet ik ook weer niet van koraal.

De Indonesiër naast me vroeg trouwens ‘ouh! Are you on a diet!?’. Ik denk huh waar heeft hij het nou weer over? Nouja.. ik had gewoon allemaal stukjes stokbrood en dingetjes roomboter en vet veel gebraden eend en smoked snapper en kipfilet met chili gepakt en op mijn bord gelegd, met voor de vorm een halve tomaat ernaast. Dus toen ik net die enorme berg brood ophad en pietluttig met mes en vork dat tomaatje probeerde te snijden, kwam die man naast me zitten en keek echt met zo’n meelijwekkende blik naar me haha. Dat met mes en vork eten is echt vervelend.. want hier eet je dus alles met lepel en vork. En als ik een half jaar geleden iets smerig vond was het wel met een lepel eten.. (vraag maar aan L.) En nu.. kan ik dus niet eens meer normaal een tomaat snijden haha!

Maar goed, dat eten is denk ik wel het allerbelangrijkste van de Thaise cultuur. We hadden gisteren bijvoorbeeld net lunch op.. komt er na een uur weer van alles uit plastic zakjes en hoppa, we eten vrolijk weer verder. Ja mij hoor je niet klagen hoor. Als we een feestje hebben dan wordt er een lange tafel vol gezet met eten eten en nog eens eten.. echt de heerlijkste dingen! Het enige dat er bij mij niet echt ingaat is een vissenoog. Die lepelen ze dus echt zo uit die kop! Aaargh! En daarna eten ze die kop ook nog op! AAAH! Ik heb een deal met Thip, als zij kaas eet, eet ik een vissenoog. Totaal ongevaarlijk want zij gaat kokhalzen van de geur van kaas hehe dus voor mij geen vissenoog. Waar ze wel heel trots op is, is dat ik ‘para’ eet. Para is een saus die wordt gewonnen uit rottende vis. Het bekendste gerecht is Som Tam Para.. salade van rauwe papaya sliertjes met chilipepers, limoensap, palmsuiker, tomaat, green beans en dus met para. Je kan het ook eten met gewone vissaus en allerlei andere dingen naar smaak toevoegen, maar ik eet het het liefst met para, 7 chilipepers en zonder pinda’s. Altijd als ik dat opschep waar andere Thaise mensen bij zijn vragen ze aan Thip of ik dat echt op zou gaan eten… het is zelfs zo erg dat ik het een keer bij een stalletje op straat niet kreeg, omdat ik een falang ben! Ik wees de para nota bene aan, maar ze zei ‘falang mai gin paraa!’. En dat was einde discussie, ik kreeg geen para.. toen ze vervolgens ook nog eens te weinig chilis en pinda’s erbij deed vond ik haar niet meer zo leuk.. ik bedoel eet je wel eens pinda’s in je eten? Dan smaakt echt alles ernaar.. uwl!

Anyway..behalve para heb ik dus qua on-Nederlandse dingen die krekels gegeten, maar ook grote sprinkhanen, een soort grote witte maden en kleine bruine maden. Dit alles wordt op bijna iedere markt gefrituurd verkocht. Rauwe garnaal! Heerlijk! (en ook 2x mijn geliefde oesters gegeten ook al wordt dat zeer afgeraden in dit soort landen in het kader van naar de wc rennen hihi, maar het ging goed). Verder is mijn grens verlegd door varkenslever te eten.. gad-ver-damme.. ik wilde dat al nooit eten omdat ik de geur niet trok, maar nu dacht ik niet zo goed na, stak het in mijn mond en wist meteen dat het niet goed was… kauw kauw slik ok… niet gekotst maar het scheelde niet veel. Verder ook pad genoten, als in: geen kikker maar pad. Ik heb alleen de pootjes gegeten, maar Thip neemt dat dan mee naar kantoor in een bakje met die hele pad erin, inclusief hoofd.. onwijs lekker! Nouja en verder eet ik vrij vaak dingen die ik toegestopt krijg van mensen, soms heel lekker (verse vruchtjes die ik totaal niet ken van een boom uit iemands tuin), maar soms ook heel erg vies (alles wat de naam ‘ingewand’ draagt).

En natuurlijk zoals de titel al zei; rauwe mango. Jum! Zou ik nou nooit opkomen! Ik koop sporadisch een veel te dure mango, wacht dan net iets te lang tot die rot is en gooi hem dan weg. Maar neen! Mango is ook heel lekker als je het rauw eet! Net als papaya dus.. rauw is het als groente te gebruiken, maar als het rijp is wordt het een zoete oranje vrucht! Maar goed, zo voel ik me wel vaker een beetje simpel hoor.. loop met Thip het bos in en ze weet ieder plantje en blaadje en welke lekker is en welke tegen barensweeën helpen. Wij Nederlanders zijn met alles voorverpakt in de supermarkt echt ver van ons voedsel komen te staan helaas. In plaats van ’s avonds chips eet ik nu heel vaak ’s avonds blaadjes! Sowieso duurt het avondeten hier uren. Er staan gewoon verschillende dingetjes op tafel en je kan er uren over doen. Geweldig! Nooit dat gevoel dat je jezelf te vol hebt gepropt, nooit dat gevoel dat je ’s avonds nog honger hebt! Je eet gewoon steeds hapjes van alles met of zonder rijst! En dan schep je ook niet meer dan voor 1 of 2 happen tegelijk op.. wat een uitvinding, wie doet er mee? Dan zal ik proberen iets te koken!

Honger gekregen van al dat lekkers?
Voor de liefhebbers dan hier Thip’s recept van 1 van mijn lievelingsgerechten, Pat Gai nogwattes:

-Je neemt kipfilet en snijdt/hakt het in heel erg kleine stukjes (echt heel klein, maar niet zo klein als kipgehakt).
-Je neemt kleine chilipepers (hoeveel je aankan) en snijdt ze in stukken.
-Je snijdt knoflook in stukken (niet te groot, niet te klein)
-Je doet een laag olie (geen olijfolie maar gewone olie zonder sterke geur) in de wok.
-Je bakt de knoflook even aan.
-Je doet dan de kip erbij en bakt de kip mee.
-Je doet een flinke scheut zwarte bonensaus erbij en blijft roeren.
-Je doet een scheutje oestersaus erbij en roert.
-Je doet een klein beetje soyasaus erbij.

-Dan laat je het even lekker doorpruttelen, er kan eventueel een klein beetje water bij als het te droog is.
-Vervolgens komt er een klein probleem, er moet Thaise basilicum bij en ik weet niet of je die in NL kan krijgen en ik denk niet dat gewone basilicum lekker is. Dus dat moet je zelf even uitvinden.. Het heet ook wel hairy basil.. en je doet het als laatste in de pan, roert het nog even door en dan is het klaar!

Bon appetitty!


Jullie Johannes van daM.